yezidiler kimdir ne demek?
Yezidiler Hakkında Bilgi
Yezidilik, kökenleri antik Mezopotamya'ya dayanan, kendine özgü inanç ve ritüelleri olan senkretik bir dindir. Yezidilerin dini inanışları, Zerdüştlük, İslam, Hristiyanlık ve diğer yerel inançlardan etkilenmiştir.
Temel İnançlar:
- Tanrı: Yezidiler, tek bir Tanrı'ya inanırlar ve ona "Xwedê" derler. Ancak Tanrı'nın evreni yarattıktan sonra işlere doğrudan müdahale etmediğine inanırlar.
- Melek Tavus: Yezidilikte en önemli figürlerden biri Melek Tavus'tur. Melek Tavus, Tanrı'nın emriyle insanlığa iyilik yapmayı seçen ve bu nedenle Tanrı tarafından affedilen bir melektir. Bazı çevrelerde Şeytan olarak algılansa da, Yezidiler için kutsal bir figürdür. (Melek Tavus)
- Şeyh Adi: Yezidilikte önemli bir yere sahip olan Şeyh Adi bin Musafir, 12. yüzyılda yaşamış ve Yezidi inancını yeniden şekillendirmiş bir sufi şeyhidir. Onun öğretileri Yezidilik için merkezi bir öneme sahiptir. (Şeyh Adi)
- Reenkarnasyon (Tenasuh): Yezidiler, ruhun ölümden sonra başka bir bedende yeniden doğduğuna inanırlar. Bu inanç, Yezidi ahlak anlayışını şekillendirir. (Reenkarnasyon)
Yaşam Tarzı ve Toplumsal Yapı:
- Kast Sistemi: Yezidi toplumu, dini liderler (Şeyhler ve Pîrler) ve halktan oluşan sıkı bir kast sistemine sahiptir. Bu kastlar arasında evlilik yasaktır.
- Endogami: Yezidiler, kendi içlerinde evlenmeye büyük önem verirler. Başka dinlerden veya gruplardan kişilerle evlenmek kesinlikle yasaktır.
- Dil: Yezidilerin konuştuğu başlıca dil Kurmanci'dir (Kuzey Kürtçesi). Dini metinleri genellikle Arapça ve Kurmanci dillerindedir.
- Kutsal Mekanlar: Yezidiler için en kutsal mekan, Irak'ın kuzeyindeki Laleş Vadisi'nde bulunan Şeyh Adi'nin türbesidir. Her yıl binlerce Yezidi, hac için Laleş'i ziyaret eder. (Laleş)
Tarih ve Zulümler:
Yezidiler, tarih boyunca farklı inanç grupları tarafından "şeytana tapanlar" olarak yaftalanmış ve bu nedenle birçok zulme maruz kalmışlardır. Özellikle 2014 yılında IŞİD'in saldırıları sonucu binlerce Yezidi öldürülmüş, kaçırılmış ve köleleştirilmiştir. Bu olaylar, Yezidi toplumunda derin travmalara yol açmıştır.
Yezidilik, günümüzde özellikle Irak, Suriye, Türkiye, Ermenistan ve Gürcistan gibi ülkelerde yaşamaya devam eden, sayıları giderek azalan bir topluluktur.